Steeds meer mensen werken in Nederland of België, maar wonen in Spanje. Het past in een trend die al vóór 2020 was begonnen, maar die door de lockdowns in een stroomversnelling is geraakt: werken op afstand. Dit kan op verschillende manieren. Sommige werkgevers staan u toe om voltijd vanuit huis te werken, waardoor u niet langer in de buurt van uw werk hoeft te wonen. Of wellicht bent u een digital nomad: een zelfstandige die door het gebruik van internet niet langer gebonden is aan een vaste locatie.

Fiscaal gezien kan het ingewikkeld zijn wanneer u in het ene land werkt en in het andere woont. Waar betaalt u belasting over welke inkomsten? Het is wellicht droge materie, maar het is wel noodzakelijk dat alles goed geregeld is.

Let op: De informatie in dit artikel is voornamelijk gericht op mensen die in loondienst werken voor een bedrijf uit Nederland of België, maar woonachtig zijn in Spanje. Dit artikel is niet specifiek gericht op zelfstandigen of digital nomads.

Dat gezegd hebbende: ¿Benieuwd? ¡Vamos!

 

Voor de duidelijkheid

De inhoud van dit artikel is enkel bedoeld als eerste kennismaking. Aangezien het om complexe fiscale materie gaat, raden wij u in alle gevallen aan om professionele ondersteuning in te schakelen voor uw belastingaangifte.

De informatie in dit artikel is primair afkomstig van websites van de Spaanse, Nederlandse en Belgische overheden en internationale instanties. Aangezien de overheidswebsites vaak geen eenduidige informatie bieden, hebben wij aanvullende expertise ingewonnen bij EuroEconomics, een gestoría die zich richt op Nederlanders en Nederlandse bedrijven met belangen in Spanje. Wij danken Jeroen Oskam en Maartje Vissers van EuroEconomics hartelijk voor hun hulp.

Tot slot: onze excuses aan Vlaamse lezers. Normaliter streven wij naar een goede balans in informatie voor Belgen en Nederlanders. Voor dit onderwerp hebben wij helaas aanzienlijk minder specifieke gegevens kunnen vinden met betrekking tot België.

Fiscaal residentie

Als u in Spanje woont en tegelijkertijd werkt voor een Nederlands of Belgisch bedrijf, is het allereerst belangrijk om te begrijpen wat fiscaal residentie inhoudt. Deze term uit het fiscale recht verwijst naar het land waar u belastingplichtig bent. Let op: dit is niet per se het land waar u bij de gemeente bent ingeschreven.

Elk land hanteert zijn eigen wet- en regelgeving voor het bepalen van fiscaal residentie. De voorwaarden verschillen dus tussen Nederland, België en Spanje. Soms overlappen deze regels zelfs, wat ertoe kan leiden dat u in beide landen belastingplichtig bent. Daarom hebben Spanje, Nederland en België onderlinge dubbelbelastingverdragen gesloten, die bepalen dat u nooit dubbel belasting betaalt over hetzelfde belastbare feit.

Laten wij eerst bekijken wat de regels zijn in de verschillende landen.

Spanje

Over fiscaal residentie in Spanje hebben wij eerder een apart artikel geschreven: Fiscaal resident in Spanje: wat betekent dat?

In het kort bent u fiscaal resident in Spanje als u aan een van de volgende voorwaarden voldoet:

• U verblijft gedurende ten minste 183 dagen per kalenderjaar in Spanje. Dit hoeft geen aaneengesloten periode te zijn.
• Het centrum van uw economische belangen bevindt zich in Spanje (bijvoorbeeld als u werkt voor een Spaans bedrijf zonder buitenlandse vestigingen).
• Uw minderjarige kinderen en/of echtgeno(o)t(e) of geregistreerde partner verblijven permanent in Spanje.

Indien uw fiscale woonplaats zich in Spanje bevindt, bent u verplicht om in Spanje aangifte te doen van uw wereldwijde inkomsten via de inkomstenbelasting (IRPF), ook als uw inkomen uit het buitenland komt.

Nederland

In Nederland zijn de regels vergelijkbaar, maar minder concreet geformuleerd. Volgens de Belastingdienst bepaalt men uw fiscale woonplaats aan de hand van omstandigheden. In beginsel is dit de plek waar u bij de gemeente bent ingeschreven.

Blijft u langer dan acht maanden per jaar in het buitenland, dan moet u zich in Nederland uitschrijven. Bij een korter verblijf kunt u ingeschreven blijven staan, maar u blijft dan ook belastingplichtig in Nederland. Uitschrijven bij de gemeente is bovendien nodig om u te kunnen inschrijven in Spanje, en dus ook om een residencia (groene NIE-kaart) aan te vragen.

De Belastingdienst kijkt daarnaast ook naar de volgende factoren:

• Waar u de meeste tijd doorbrengt;
• Waar uw partner of gezin woont;
• Waar u werkt;
• Waar u verzekerd bent;
• Waar uw huisarts is gevestigd;
• Lidmaatschappen van Nederlandse verenigingen;
• Of uw kinderen in Nederland naar school gaan.

U kunt dus niet ingeschreven staan in Nederland, maar alsnog als fiscaal resident worden aangemerkt.

Buitenlandverblijf vs emigratie

Een verblijf van minder dan een jaar in het buitenland wordt door de Belastingdienst niet gezien als emigratie. U blijft dan belastingplichtig in Nederland, ook voor de tijd die u in Spanje heeft doorgebracht. Als u meer dan 183 dagen in Spanje verblijft, kan ook Spanje u als fiscaal resident beschouwen. In zulke gevallen raden wij u aan om een fiscaal adviseur te raadplegen.

Inkomsten belast in Nederland bij fiscale residentie in het buitenland

Ook als u geen fiscaal resident van Nederland bent, heft Nederland belasting over:

• Inkomsten uit vastgoed in Nederland;
• Ambtenarenpensioen;
• Nederlandse sociale uitkeringen;
• Inkomsten uit een Nederlands arbeidsovereenkomst.

Als een of meerdere van deze punten op u van toepassing zijn, dan wordt u door Nederland aangemerkt als buitenlands belastingplichtige.

Dit kan problematisch zijn als u fiscaal resident bent in Spanje, aangezien ook Spanje belasting heft over uw wereldwijde inkomen. Hiervoor bestaat een regeling in het dubbelbelastingverdrag tussen Spanje en Nederland (of België).
Kwalificerend buitenlands belastingplichtige (hypotheekrenteaftrek)

U komt enkel in aanmerking voor hypotheekrenteaftrek als u:

• Minstens 90% van uw verzamelinkomen in Nederland verdient;
• Niet in een ander land al recht heeft op een vergelijkbare regeling (dit is bij Spanje niet het geval).
• U moet een inkomensverklaring van de Spaanse belastingdienst (Agencia Tributaria) overleggen bij de Nederlandse belastingaangifte.

Let op: ook uw buitenlandse vermogensinkomsten tellen mee. Dus als u spaargeld of een erfenis heeft en fiscaal resident in Spanje bent, worden deze meegerekend bij het bepalen van het buitenlandse inkomen.

België

In België is de wetgeving op dit gebied opvallend bondig. Elke rijksinwoner (wie zijn domicilie of centrum van zijn economische belangen in België heeft) is belastingplichtig en moet wereldwijd inkomen aangeven in België.

Dubbelbelastingverdragen

Zoals eerder genoemd kunnen meerdere landen u als fiscaal resident beschouwen. Om dubbele belasting te voorkomen, bestaan er dubbelbelastingverdragen. Deze verdragen worden bilateraal gesloten, dus niet op EU-niveau. De inhoud kan dus per land verschillen. Adviezen van mensen die in bijvoorbeeld Frankrijk wonen, zijn daarom niet altijd op uw situatie van toepassing.

Als er onduidelijkheid bestaat over waar u belastingplichtig bent, of als u in beide landen als fiscaal resident wordt aangemerkt, raden wij u ten zeerste aan om een fiscaal expert in te schakelen.

Vooral in het eerste jaar dat u in Spanje woont, doet u er verstandig aan om uw aangifte professioneel te laten verzorgen.

Inkomstenbelasting

Fiscaal resident zijn in een land betekent niet automatisch dat u in andere landen géén belasting hoeft te betalen. Zo moet u in Spanje bijvoorbeeld jaarlijks aangifte doen voor de inkomstenbelasting voor niet-ingezetenen (IRNR, modelo 210) als u er een tweede woning bezit. 

Omgekeerd kan Nederland of België belasting heffen over bepaalde inkomsten, zelfs als uw fiscale woonplaats elders is.

Compensación extranjera (buitenlandcompensatie)

Het dubbelbelastingverdrag bepaalt dat als u fiscaal resident bent in Spanje, maar werkt voor een Nederlands of Belgisch bedrijf, u belasting betaalt in Spanje over alle werkzaamheden die u in of vanuit Spanje verricht. Werk dat u fysiek in Nederland of België verricht, blijft in die landen belast. Het betreffende bedrag mag u (deels) aftrekken van de Spaanse inkomstenbelasting (IRPF), via een berekening die de hacienda uitvoert. Dit heet compensación extranjera.

Binnenlandse werknemer met buitenlandse werkgever

Vanuit Spaans perspectief bent u als fiscaal resident een binnenlandse werknemer met een buitenlandse werkgever. Uw werkgever moet zich daarom registreren als niet-resident in Spanje en Spaanse loonsbelasting afdragen. U wordt dan ook sociaal verzekerd in Spanje.

Voor deze constructie is de medewerking van uw werkgever noodzakelijk. Een goede gestoría kan uw werkgever hierbij begeleiden.

Buitenlandse bezittingen

Als fiscaal resident van Spanje moet u jaarlijks vóór 31 maart een informatieve aangifte doen van uw buitenlandse bezittingen, mits deze boven een bepaalde waarde uitkomen. Dit doet u via formulier modelo 720. Hierover hoeft u geen belasting te betalen, maar niet-aangeven wordt als fraude beschouwd.

Belastingontduiking

De belastingdiensten van Spanje, Nederland en België werken intensief samen en wisselen informatie uit. Houd hier altijd rekening mee wanneer u belastingaangifte doet.

Tot slot: Hoewel het mogelijk is om in Spanje te wonen en in Nederland of België te blijven werken, vereist dit een goede voorbereiding en duidelijke afspraken. Win altijd professioneel advies in om dubbele belastingheffing of administratieve problemen te voorkomen.